- przy-
- przy- 1. {{/stl_13}}{{stl_7}}'przedrostek tworzący czasowniki pochodne od czasowników podstawowych; cząstka ta może wprowadzać następujące znaczenia: {{/stl_7}}a) {{/stl_13}}{{stl_7}}dotarcie do jakiegoś miejsca, znalezienie się w pobliżu czegoś, np. {{/stl_7}}{{stl_8}}przylecieć, przywlec, przyciągnąć, przybiec, przyjechać, przypłynąć {{/stl_8}}{{stl_7}}; {{/stl_7}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}b) {{/stl_12}}{{stl_7}}połączenie jakichś elementów, zespolenie czegoś, przymocowanie czegoś, np. {{/stl_7}}{{stl_8}}przykleić, przybić, przywiązać, przyszyć {{/stl_8}}{{stl_7}}; {{/stl_7}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}c) {{/stl_12}}{{stl_7}}mniejsza intensywność tego, co oznacza czasownik podstawowy, np. {{/stl_7}}{{stl_8}}przycichnąć, przywiędnąć, przyćmić, przymrużyć, przytępić, przygasić {{/stl_8}}{{stl_7}}; {{/stl_7}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}d) {{/stl_12}}{{stl_7}}zwiększenie ilości czegoś, zintensyfikowanie czegoś, np. {{/stl_7}}{{stl_8}}przydać, przybrać, przylać {{/stl_8}}{{stl_7}}; {{/stl_7}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}e) {{/stl_12}}{{stl_7}}osiągnięcie jakiegoś efektu, spełnienie zamiaru, np. {{/stl_7}}{{stl_8}}przygrzać, przykręcić, przywiać {{/stl_8}}{{stl_7}}; {{/stl_7}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}f) {{/stl_12}}{{stl_7}}dostosowanie czegoś do jakiejś miary, dopasowanie czegoś, np. {{/stl_7}}{{stl_8}}przymierzyć, przystosować' {{/stl_8}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'przedrostek, który tworzy przymiotniki i przysłówki pochodne od przymiotników, osłabia intensywność cechy wyrażanej przez przymiotnik podstawowy, np. {{/stl_7}}{{stl_8}}przykrótki, przyciężki, przydługo, przydługi {{/stl_8}}{{stl_7}}' {{/stl_7}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}3. {{/stl_12}}{{stl_7}}'początkowa część wyrazów pochodnych, utworzonych od wyrażenia zawierającego przyimek {{/stl_7}}{{stl_8}}przy {{/stl_8}}{{stl_7}}wraz z towarzyszącym mu rzeczownikiem, np. {{/stl_7}}{{stl_8}}przybrzeżny, przygruntowy, przylądek, przyboczny {{/stl_8}}{{stl_7}}' {{/stl_7}}
Langenscheidt Polski wyjaśnień. 2015.